Hergün yeni bir şeyler yaşıyoruz. Her yaşantı ruhumuzda bir iz bırakıp geçiyor. Ben, bu izlerin hayatımızdaki pozitif izdüşümlerinin takipçisiyim.

14 Nisan 2010 Çarşamba

PARADİGMA DEĞİŞİMİ


İki senelik Gestalt Teorisi eğitiminin sonuna geldik. Önümüzdeki ay son oturumda iki senelik yolculuğun bana kazandırdıklarını tüm grubumla paylaşacağım. Eski defterlerden başladım işe. Neler öğrendiğime göz gezdirdim. Ancak “Paradigmalar ve Farkındalıkla” ilgili bölümden ileriye gidemedim. Okuduklarım zeminimde çok taze kıpırdamış bir alana dokundu. Olayı paylaşmadan önce paradigmanın ne olduğunu daha iyi tanımlayabilmek için küçük bir örnek vermek istiyorum.

Merve ve Ahmet yeni tanışmışlar. Merve bir Pazar sabahı erken saate kahvaltı daveti yapmaya karar veriyor ve Ahmet’i de davet ediyor. Ahmet biraz geç katılabileceğini söylüyor. Merve eğer sadece kendi zemini, kendi ihtiyacı ve elindeki verilere bakarak durumu değerlendirirse; yani alışılagelmiş düşünce biçiminde kalırsa sinirlenebilir, Ahmet’le kavga edebilir ya da bir başka davranışta bulunabilir. Eğer Merve zeminini genişletip, Ahmet’in ihtiyacının ne olduğunu anlamaya çalışırsa; Ahmet’in bir grupta gitar çaldığı için sabahın erken saatlerine kadar gece klubünde olduğunu ve o kadar erken kalkamayacağı için gecikeceğini anlayacaktır. Bu bilgiyle Merve farklı bir davranışta bulunabilir. Yani yeni bir farkındalık geliştirip paradigma değiştirmiş olur. Canı da sıkılmamış olur.

Yakın bir arkadaşımla; bir süredir üzerinde çok kafa yorduğumuz, her detayını birbirimizle paylaştığımız bir ortak konumuz var. Konuyu anlatmak istemediğimden paylaşımlarımızın tamamına PASTA diyeceğim. Biz onunla birlikte bir pasta yapmaya başladık. Hamurunu birlikte yoğurduk, içine konulacaklar hakkında fikir paylaşımı yaptık. Pastayı nasıl farklılaştırabileceğimizi düşündük. Bu süreçten ikimize de keyif aldık. Geçtiğimiz gün farkettim ki “bu pastayı beraber yapıyoruz, ikimizin ortak pastası bu” diye düşünürken ben; aslında pastanın oldukça büyük bir diliminin varlığından haberdar olmamışım. Önce kendimi haksızlığa uğramış hissettim, sonra ben yeteri kadar açık olduğum ama karşılığında aynı açıklığı görmediğim için kızdım. “Bu pasta yapma yolculuğuna birlikte çıkmıştık ve pastanın bir bölümü benden saklandı, ben dışlandım.” Diye düşündüm. Tek bu veriye dayanarak davranışımı şekillendirecekken kendimi durdurdum. Sakinleşmeye ve onu dinlemeye karar verdim.

Konuşmaya başlamamız oldukça uzun zaman aldı. Konuşmaları; eksik pasta diliminin etrafında dolanıyor ama dilimin kendisinden hala uzakta duruyordu. Belli ki zorlanıyordu. Ben artık içimde tutamadığım duygumu, haksızlığa uğramış ve dışlanmış hissettiğimi onunla paylaştım. Veri toplamak niyetinde olduğum için; dilimin etrafında dolanıp, eksik dilim hakkında bilgi vermiyor oluşundan rahatsız olduğumu söyledim. İşte o zaman anladım ki aslında dilimi sakladığı ben değilim. O henüz o eksik dilimi kendisi görmeye, onun varlığını kabul etmeye ve onu pastaya geri yerleştirmeye hazır değildi. Tek başına kendi bakış açıma/paradigmama dayanarak durumu inceleyince “o benden bilgi sakladı, beni dışladı konudan” diye düşünüp kırılıyorken, onun versiyonunu dinleyince, onun verilerini de bilgi havuzunun içine katınca duygum çok farklı oldu. Kırgınlığım uçtu gitti, hayatındaki bir gerçekle yüzleşmek için desteğe ihtiyacı olan bir arkadaşımı gördüm. Ve davranışımı bu verileri de değerlendirmeye alarak şekillendirdim. Olay aynı olay, durum hiç değişmedi. Ama benim konuyla ilgili paradigmam değişti. Farkındalığım arttı. Arkadaşımla olan ilişkim bozulmadı. Ve hala pastamızı birlikte yapmaya devam ediyoruz.

Farklı kanallardan veri toplayınca aynı olaya bakış açısı, olayın yaşattığı duygu ve verilen tepki, davranış değişiyor. Birey olarak, kendi davranışların, çevrende olup bitenler, başka kişilerin hayatları ile ilgili farkındalığın arttıkça zeminin de genişliyor. Zeminin ne kadar geniş olursa o kadar farklı bakış açısını içinde barındırıyorsun. Sadece kendi ihtiyacının farkında olmak yerine karşındaki kişinin ihtiyacını da görebilince davranış seçeneklerin çoğalıyor.

Bir düşünün bakalım? Siz hangi durum için zemininizi genişletmeye çalışabilirsiniz? Bir resimde ne kadar çok şey görebilirsiniz?

Seçenekleriniz bol olsun…


 

1 yorum: